Psychoterapeuta to osoba w trakcie lub po ukończeniu przynajmniej czteroletniego szkolenia z psychoterapii. Jest obecnie wiele nurtów psychoterapii i wiele szkół. Do najbardziej popularnych należą psychoterapia psychodynamiczna, poznawczo-behawioralna, Gestalt czy integrująca.

W trakcie szkoły psychoterapeuta odbywa wiele godzin szkoleń praktycznych, na ktorych uczy się tego, jak rozumieć pacjenta i pomagać w najbardziej odpowiedni sposób. Częścią szkolenia psychoterapeutycznego są staże w akredytowanych ośrodkach, w których psychoterapeuci szkolą się, uczą diagnozować i leczyć pod okiem bardziej doświadczonych terapeutów lub superwizorów. Każdy psychoterapeuta powinien poddawać się superwizji, czyli spotkaniom z bardziej doświadczonym, wykwalifikowanym do tego psychoterapeutą, który pomoże w trudnych sytuacjach lub podpowie, w jaki sposób przepracowywać rodzące się w procesie psychoterapii trudności relacyjne.

Psychoterapeuta jest zobowiązany pomagać pacjentowi w miarę swojej najlepszej woli i wiedzy, ważnym tego elementem jest także nieustające dokształcanie się i szkolenie.W ramach szlifowania pracy psychoterapeutycznej psychoterapeuta odbywa także własną psychoterapię, na której pracuje nad uporaniem się z problemami, które utrudniają mu pomaganie innym. Część dyplomowanych psychoterapeutów decyduje się na podniesienie kwalifikacji i uzyskanie certyfikatu, co jest możliwe m.in. w Polskim Towarzystwie Psychologicznym, Polskim Towarzystwie Psychiatrycznym, Polskim Stowarzyszeniu Psychoterapii Integracyjnej.